کارآفرینی اجتماعی به چه معناست؟
کارآفرینی به معنی ساخت یک کسب و کار است. به عبارت دیگر کارآفرینی فعالیتی است که در طی آن کسب و کاری با هدف سودآوری، ایجاد تغییر در جهان و استقلال شغلی به وجود می‌آید. کار آفرینی اجتماعی نیز یکی از مصادیق کار آفرینی است؛ هدف کارآفرینی اجتماعی سودآوری به معنای مطلق اقتصادی نیست. اولین کاری که کارآفرین های اجتماعی انجام می‌دهند، تشخیص یک موازنه ناعادلانه است. مثلا حاشیه نشینی ظاهرا یک موازنه است، آنهایی که درآمد کمتری دارند، در حاشیه شهر زندگی می‌کنند؛ یک کارآفرین اجتماعی تلاش می‌کند تا این موازنه ناعادلانه را تغییر دهد.
کارآفرینان اجتماعی از طریق اتخاذ یک راهبرد برای ایجاد و حفظ ارزش های اجتماعی، شناخت و پیگیری بی وقفه فرصت های جدید برای پیشبرد راهبرد خود، مشارکت در فرآیند نوآوری، انطباق و یادگیری مستمر و محدود نشدن به منابعی که در حال حاضر در اختیار دارند، نقش مهمی در ایجاد تغییرات اجتماعی ایفا می کنند.
چرا کارآفرینی اجتماعی مهم است؟
کارآفرینی اجتماعی این امکان را به کارآفرینان می دهد تا به زندگی خود جهت داده و هدف و معنا ببخشند. تعبیری وجود دارد که اگر عاشق کاری باشید که انجام می دهید، هرگز یک روز در زندگی خود کار نخواهید کرد؛ برای کارآفرین اجتماعی، حرفه آنها هدف زندگی آنها است.
از سوی دیگر کارآفرینان اجتماعی برای سایر افرادی که ممکن است در جستجوی هدف و معنا در کاری که انجام می دهند باشند، الگو و الهام بخش می باشند.از سوی دیگر کارآفرینان اجتماعی با ایجاد شغل، تولید درآمد و برقراری یک شبکه کامل از شرکای تجاری، تامین کنندگان، شرکت های حمل و نقل، وام دهندگان و شرکت های خدماتی به نوسازی اقتصادی منطقه یا کشوری که در آن زندگی می کنند، کمک می کنند.
کارآفرینان اجتماعی ارزش اجتماعی نیز ایجاد می کنند؛ تمایل و رغبت عمومی به تغییر در جهان و ایجاد آینده بهتر و الهام بخشی کارآفرینان اجتماعی از مهم ترین دستاورد های آنها است. همچنین کار آفرینی اجتماعی فرصت های منحصر به فردی ایجاد می کند؛ آنها ، با اقدامات و ابتکارات خود می توانند رفتارهای مردم را تغییر دهند؛ زیرا در جست و جوی خود برای جهانی بهتر، اغلب راه حل های ساده و قابل اجرا را ارائه می دهند که رفتار افراد را تغییر می دهد یا بهبود می بخشد.
یک کارآفرین اجتماعی چه ویژگی هایی دارد؟
۱.تدبیر: ویژگی استفاده بهینه از پتانسیل و منابع در دسترس شماست و برای کارآفرینان اجتماعی یک ویژگی ضروری است. یک کارآفرین اجتماعی باید از تدبیری برخوردار باشد تا از پتانسیل موجود به بهترین شکل استفاده کند.
۲.کنجکاوی: یک کارآفرین اجتماعی نمی تواند بدون کنجکاوی راه حل های مناسب برای مشکلات مردم پیدا کند. کنکاش نخستین ابزار یک کارآفرین اجتماعی است تا بتواند بهترین ایده را برای حل مشکلی که با آن روبه روست به کار ببندد.
۳. عمل گرایی: تفاوت بارز یک کارآفرین اجتماعی با اشخاص عادی توانایی بالقوه این افراد در تبدیل ایده های خود به واقعیت می باشد. ایده پردازی شاید یکی از بخش های مهم حل مسئله باشد اما عملی کردن آن مهم ترین بخش است.
۴. انعطاف پذیری: برای یک کارآفرین اجتماعی، پایبندی به روش ها و استراتژی های قدیمی همیشه مطلوب نیست. یک کارآفرین اجتماعی با ذهنی باز کار می‌کند و می‌داند که برای حل مشکلات جدید باید سازگار شود و راه‌حل‌های جدیدی ارائه دهد.
۵. میل به کار جمعی: کارآفرینان اجتماعی برای تحقق بخشیدن به چشم انداز خود به تمام کمک هایی که می توانند دریافت کنند، نیاز دارند.
۶. الهام بخشی: شوق و علاقه کارآفرینان اجتماعی به کار و هدفی که دنبال می کنند، الگویی برای سایرین است.
Types of social entrepreneurs
وقتی صحبت از ایجاد تغییر از طریق کارآفرینی اجتماعی می شود، تعاریف زیادی وجود دارد. این افراد و شرکت ها نمایانگر بخش وسیعی از آنچه که در تلاش هستند با کسب و کار خود به انجام برسانند هستند. آنها همچنین از نظر استراتژی ها و اهداف خود برای ایجاد تغییرات اجتماعی متفاوت هستند.
The Community Social Entrepreneur
این کارآفرین به دنبال پاسخگویی به نیازهای اجتماعی یک جامعه در یک منطقه جغرافیایی کوچک است. این ابتکارات کارآفرینی می تواند هر چیزی باشد، از ایجاد فرصت های شغلی برای اعضای به حاشیه رانده شده تا ایجاد یک مرکز اجتماعی. کارآفرینان اجتماعی در این مقیاس معمولا افراد یا سازمان های کوچک هستند. وام های مالی خرد یک مثال است – ارائه راه حل های مالی به مردم محلی بدون دسترسی به بانک.
این کارآفرینان مستقیماً با اعضای جامعه کار می کنند. این به معنای منافع بیشتر و فرآیند تصمیم گیری کندتر است، اما با مزیت راه حل های بلندمدت همراه است. هم اعضای جامعه و هم سازمان های محلی احتمالاً به طور پایدار پروژه را حتی بدون دخالت مستقیم کارآفرین ادامه خواهند داد.
شما می توانید تقریباً بلافاصله نتایج چنین کارآفرینی اجتماعی را ببینید و با افرادی که مستقیماً به آنها کمک می کنید صحبت کنید. تنها کاری که برای شروع این نوع تلاش باید انجام دهید این است که یک مشکل اجتماعی محلی را پیدا کنید.
The Non-Profit Social Entrepreneur
این کارآفرینان بر منافع اجتماعی و نه مادی متمرکز هستند، به این معنی که رفاه اجتماعی را بر نیازهای تجاری سنتی اولویت می‌دهند. آنها هر گونه سودی را دوباره در کسب و کار سرمایه گذاری می کنند تا گسترش بیشتر خدمات را تسهیل کنند.
کارآفرینان اجتماعی غعام‌المنفعه معمولاً شرکت ها و سازمان هایی هستند که تصمیم می گیرند از قدرت خود برای نیکوکاری اجتماعی استفاده کنند.
این کارآفرینان معمولاً به دلیل وجود بودجه در دسترس، بیشتر به اهداف اعلام شده خود دست می یابند. با این حال، آنها همچنین برای نیکوکاری اجتماعی به نسل موفق آن وابسته هستند.
این مسیر معمولاً توسط کارآفرینان باهوش که می خواهند از مهارت های خود برای ایجاد تغییر استفاده کنند، طی می شود. در حالی که نتایج اغلب زمان بیشتری برای آشکار شدن نیاز دارند، اما می توانند در مقیاس بزرگتر تأثیر بگذارند.
The Transformational Social Entrepreneur
این افراد بر ایجاد کسب و کاری متمرکز هستند که بتواند نیازهای اجتماعی را که دولت ها و سایر مشاغل در حال حاضر برآورده نمی کنند، برآورده کند. مقوله تحول آفرینی اغلب چیزی است که سازمان های عام‌المنفعه با زمان و رشد کافی به آن تبدیل می شوند. آنها به سازمان‌های بزرگ‌تری با قوانین و مقررات تبدیل می‌شوند – گاهی اوقات به حدی می‌رسند که با ارگان‌های دولتی کار کنند یا در آن ادغام شوند.
شتاب دهنده هایی مانند The Social Innovation Warehouse نمونه های خوبی از این نوع کارآفرین اجتماعی هستند. آنها به طور خاص سایر کارآفرینان تأثیر محور را برای ایجاد تغییرات مثبت توانمند می کنند. سپس سیستمی از کسب و کارهای به هم پیوسته با تمرکز بر مزایای اجتماعی ایجاد می کند.
چنین سازمان هایی معمولاً استعدادهای خود را جذب و پرورش می دهند. اگر برای یک فرصت شغلی یا موقعیت داوطلبانه درخواست می دهید و مهارت های کارآفرینی اجتماعی را نشان می دهید، احتمالاً به شما کمک می کنند تا در یک برنامه مربیگری ثبت نام کنید و رشد شما را از آنجا تسهیل کنند.
The Global Social Entrepreneur
این کارآفرینان به دنبال تغییر کامل سیستم های اجتماعی هستند تا نیازهای اجتماعی عمده را در سطح جهانی برآورده سازند. اغلب زمانی که شرکت‌های بزرگ به مسئولیت اجتماعی خود پی می‌برند و شروع به تمرکز بر تغییرات مثبت به جای سود صرف می‌کنند، وارد این مسیر می‌شوند. همچنین بزرگترین سازمان‌های خیریه، مانند بنیاد بیل و ملیندا گیتس، در آن قرار دارند.
نیاز جهانی مورد بحث می تواند هر چیزی باشد، از دسترسی رایگان به آموزش گرفته تا آب پاک. این معمولاً یک هدف بلند است که قاره ها را در بر می گیرد و بسیاری از سازمان ها و منافع را به هم مرتبط می کند.
کارآفرینی اجتماعی در جهان
در حال حاضر، ۵۸۲ میلیون کارآفرین در سراسر جهان وجود دارد. در آوریل ۲۰۲۰ میلادی اتحاد جهانی برای کارآفرینی اجتماعی(Global Alliance for Social Entrepreneurship) تشکیل گردید. از آن زمان به بزرگترین ائتلاف چندجانبه در بخش توسعه تبدیل شده است که توسط یک سازمان بین المللی میزبانی می شود.
در ادامه دو نمونه از شرکت‌های بین‌المللی که کارآفرینی اجتماعی انجام می دهند، آمده است:
TOMS
TOMS ممکن است برترین خروجی کارآفرینی اجتماعی در جهان باشد. TOMS یک مدل کارآفرینی اجتماعی یک به یک است که در آن به ازای هر جفت کفشی که فروخته می‌شود، یک جفت کفش به کودکان نیازمند داده می‌شود. امروزه TOMS بیش از 95 میلیون کفش به افراد نیازمند داده است و مدل اعطای خود را به دسترسی به آب آشامیدنی سالم، جراحی چشم و زایمان ایمن گسترش داده است.
Love Your Melon
برند پوشاک Love Your Melon از سازمان‌های غیرانتفاعی که برای مبارزه با سرطان کودکان اختصاص داده شده‌اند، حمایت می‌کند و به آنها کمک می‌کند. 50 درصد سود خالص از همه محصولات به ایجاد تجربیات درمانی و ایجاد طرح های برنامه ریزی خیریه برای خانواده های مبتلا به سرطان دوران کودکی کمک می کند.
Belu
Belu یک سازمان بریتانیایی و آگاه به محیط زیست است که آب را با کمترین میزان کربن برای هتل ها، رستوران ها و مشاغل مشابه تامین می کند. 100٪ از سود خالص آن به WaterAid اهدا می شود – تجارتی که راه حل های آب تمیز را برای جوامع محروم ارائه می دهد.
کارآفرینی اجتماعی در ایران:
از جمله کارآفرینی اجتماعی مشهور ایرانی می توان به شرکت فیروز، به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان محصولات بهداشتی اشاره کرد که حدود ۹۲ درصد کارکنان آن را افراد معلول و کم توان تشکیل می دهند.
گروه کارخانجات صنعتی زیتون ارشیا نیز از دیگر کارآفرینان اجتماعی برتر محسوب می گردد که تنها افراد دارای سوء پیشینه، زنان سرپرست خانوار و معتادین را استخدام می نماید.
